Kalendarium 1980


Kalendarium (w tej formie przygotowane po raz pierwszy) zawiera najprawdopodobniej wiele braków, błędów i przeinaczeń. Autorzy liczą na uwagi i uzupełnienia, które prosimy o przesyłanie na adres: kontakt@ant.pl

13 stycznia oświadczenie KSS "KOR" i redakcji "Robotnika" w sprawie wykroczeń władz PRL przeciw praworządności.
17 stycznia KSS "KOR" powołuje Komisję Helsińską dla oceny przestrzegania przez władze PRL postanowień helsińskiego Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Inicjatorem jest Zbigniew Romaszewski. W skład komisji wchodzą: Aniela Steinsbergowa, Ludwik Cohn, Edward Lipiński. Jej dziełem było przygotowanie "Raportu Madryckiego".
23 stycznia utworzenie Komisji Robotniczej w gdańskim Elektromontażu w składzie: Lech Wałęsa, Sylwester Niezgoda, Teofil Koszałka, Zbigniew Dąbrowski, Edward Ślapa. Komisję poparła w pierwszych dniach ponad 1/3 załogi. Bezpośrednia przyczyną powstania Komisji było zwolnienie 25 robotników, którzy uczestniczyli w składaniu wieńców w 9 rocznicę masakry na Wybrzeżu.
24 stycznia oświadczenie KSS "KOR" w sprawie zesłania Andrzeja Sacharowa do miasta Gorki.
28 stycznia oświadczenie KSS "KOR" w sprawie zagrożenia klasztoru na Jasnej Górze. (Dotyczy projektu budowy arterii szybkiego ruchu w pobliżu klasztoru.)
29 stycznia uwolnienie i wydalenie do Szwecji Björna Gunnara Laqvista.
30 stycznia usunięcie z pracy w Stoczni Gdańskiej sygnatariuszy Karty Praw Robotniczych i współredaktorów "Robotnika Wybrzeża" Anny Walentynowicz i Andrzeja Kołodzieja.
31 stycznia "Komunikat KSS "KOR" nr 36 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 91 osób, przeprowadzono co najmniej 22 rewizje w mieszkaniach.
1 lutego Jan Kozłowski skazany na 2 lata więzienia, jego świadek obrony na 1,5 roku.
6 lutego aresztowanie Bogdana Grzesiaka pod zarzutem kradzieży powielacza. (Zwolniony z aresztu 29.02.)
24 lutego oświadczenie KSS "KOR" w związku ze zbliżającymi się wyborami stwierdzające, że członkowie KOR nie wezmą udziału w głosowaniu, ponieważ głosowanie na jedną listę nie może być nazywane wyborami.
29 lutego "Komunikat KSS "KOR" nr 37 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 69 osób, przeprowadzono co najmniej 37 rewizji w mieszkaniach.
14 marca Edmund Zadrożyński skazany na 3 lata więzienia i 70.000 zł grzywny.
Marzec Aby "zabezpieczyć" prawidłowy przebieg wyborów w okresie poprzedzającym SB przeprowadza co najmniej 159 rewizji i 221 zatrzymań członków opozycji demokratycznej. W Warszawie liczne, przedwyborcze akcje ulotkowe. Rozrzucono co najmniej. 200.000 ulotek. Jeden z organizatorów - Anatol Lawina skazany na 3 miesiące aresztu za "zaśmiecanie miasta".
23 marca "wybory" do Sejmu udały się. Frekwencja 99 %, 100 % głosowało na listę Frontu jedności Narodu.
25 marca aresztowanie członka KSS "KOR" Mirosława Chojeckiego i 15 kwietnia Bogdana Grzesiaka pod zarzutem kradzieży powielacza. Głodówka Chojeckiego w więzieniu trwała 33 dni.
31 marca Komunikat KSS "KOR" nr 38 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 188 osób, przeprowadzono co najmniej 159 rewizji w mieszkaniach.
11 kwietnia oświadczenie KSS "KOR" w 40. rocznicę mordu katyńskiego: Domagamy się wraz z całym narodem polskim, wraz ze wszystkimi ludźmi na świecie, dla których zbrodnia jest zbrodnią - bez względu na to kto jest jej sprawcą - ujawnienia i ukarania winnych. Żądamy tego nie w imię zemsty, którą odrzucamy, lecz w imię sprawiedliwości i prawdy.
30 kwietnia członkiem KSS "KOR" zostaje Ewa Milewicz.
30 kwietnia "Komunikat KSS "KOR" nr 39 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 123 osoby, przeprowadzono co najmniej 83 rewizje w mieszkaniach.
koniec kwietnia aresztowanie Marka Kozłowskiego ze Słupska, pod zarzutem "użycia przemocy w stosunku do funkcjonariusza publicznego".
7-17 maja głodówka w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej (proboszcz ks. Leon Kantorski) na znak solidarności z głodującymi w więzieniach Dariuszem Kobzdejem i Mirosławem Chojeckim oraz w proteście przeciwko przetrzymywaniu w więzieniach Andrzeja Czumy, Bogdana Grzesiaka, Tadeusza Kolano, Jana Kozłowskiego, Marka Kozłowskiego, Romana Kściuczka, Anatola Lawiny, Tadeusza Szczudłowskiego i Edmunda Zadrożyńskiego. Uczestnicy: Seweryn Blumsztajn, Jarosław Broda, Leszek Budrewicz, Tomasz Burek, Jerzy Godek, Marian Gołębiewski, Aleksander Hall, Krystyna Iwaszkiewicz, Jan Karandziej, Wiesław Kęcik, Sergiusz Kowalski, Ryszard Krynicki, Jacek Kuroń, Ryszard Łagodziński. Mieczysław Majdzik, Lesław Maleszka*? Renata Otolińska, Tibor Pakh (z Węgier), Wiesław Parchimowicz, Janusz Przewłocki, Aleksandra Sarata, ks. Tadeusz Stokowski, Kazimierz Świtoń, Bronisław Wildstein, Mariusz Wilk, Róża Woźniakowska, Tadeusz Zachara, Rzecznikami głodujących są: Kazimierz Janusz i Jan Józef Lipski.
26 maja list KSS "KOR" do 31 profesorów w związku z pobiciami w ostatnim okresie:
w Warszawie - Wiktora Karpińskiego, Krzysztofa Lachowskiego, Sergiusza Kowalskiego, Tomasza Michalaka, Aleksandra Halla;
w Krakowie - Jerzego Godka, Janusza Gwoździewskiego, Janusza Jarosza, Marka Rosponda;
w Słupsku - Marka Kozłowskiego;
we Wrocławiu - Zenona Pałki;
w Trójmieście - Bogdana Borusewicza, Piotra Bystrzanowskiego, Macieja Grzywaczewskiego, Janusza Karolika, Dariusza Kobzdeja, Magdy Modzelewskiej, Mirosława Rybickiego, Tadeusza Szczudłowskiego, Niny Milewskiej, Maryli Płońskiej, Anny Walentynowicz.
31 maja "Komunikat KSS "KOR" nr 40 podaje, że w ostatnim okresie zatrzymano co najmniej 156 osób, przeprowadzono co najmniej 22 rewizje w mieszkaniach, kolegia skazały co najmniej 23 osoby.
Maj akcja ulotkowa NOW-ej podczas Międzynarodowych Targów Ksiązki w Warszawie w obronie uwięzionych Mirosława Chojeckiego i Bogdana Grzesiaka.
12 czerwca proces przeciwko Niezależnej oficynie Wydawniczej NOWA. Skazano Mirosława Chojeckiego i Bogdana Grzesiaka na półtora roku więzienia w zawieszeniu na 3 lata. Stosunkowo łagodne wyroki wynikały z wyrażanego w Polsce i na świecie oburzenia: protestowały PEN-Cluby, związki zawodowe, luminarze literatury, ludzie kultury.
14 czerwca ogłoszenie listu otwartego TKN do nauczycieli i wychowawców.
28 czerwca "Komunikat KSS "KOR" nr 41 podaje, że w ostatnim zatrzymano co najmniej 31 osób, przeprowadzono co najmniej 23 rewizje w mieszkaniach.
1 lipca podwyżka cen mięsa i wędlin, oficjalnie ogłoszona jako "rozszerzenie sprzedaży komercyjnej". Początek strajków w Lublinie, Ursusie, Sanoku i Tarnowie.
2 lipca rozszerzenie strajków m.in.: Ostrów Wlkp., Włocławek, Tczew i Mielec. Wycofanie podwyżek w stołówkach zakładowych, robotnikom obiecano "dodatek drożyźniany".
3 lipca oświadczenie KSS "KOR" w związku z nasilającymi się strajkami: Przestrzegamy przed takimi formami protestu, które mogą być wykorzystane przez władze.
8 lipca rozpoczyna się strajk w zakładach WSK Świdnik.
15 lipca strajk PKP i innych zakładów w Lublinie. Obok postulatów ekonomicznych po raz pierwszy pojawia się postulat nowych wyborów do Rad Zakładowych. Do strajku stopniowo dołączają się inne zakłady pracy.
7 sierpnia wyrzucenie z pracy w Stoczni Gdańskiej Anny Walentynowicz.
14 sierpnia początek strajku w Stoczni Gdańskiej. Jednym z głównych organizatorów strajku jest członek KSS "KOR" Bogdan Borusewicz. Na czele strajku staje Lech Wałęsa.
16 sierpnia mimo spełnienia przez dyrekcję wszystkich trzech postulatów, w stoczni początek strajku solidarnościowego z innymi zakładami, które w międzyczasie rozpoczęły strajk. Powstaje Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z Lechem Wałęsą na czele, który stawia 21 wspólnych dla wszystkich zakładów postulatów, m.in. utworzenia niezależnych od władzy związków zawodowych, zagwarantowania prawa do strajku, ograniczenia cenzury, zwolnienia wszystkich więźniów politycznych i niedzielnej mszy św. w radio.
21 sierpnia w Stoczni im. Lenina ukazuje się pierwszy numer Strajkowego Biuletynu Informacyjnego "Solidarność". Redagują go członkowie KSS "KOR" Konrad Bieliński i Ewa Milewicz oraz związany z wrocławskim SKS-em Mariusz Wilk. Po wyjściu ze stoczni zatrzymany zostaje Mirosław Chojecki.
24 sierpnia w Gdańsku rozpoczyna prace Komisja Ekspertów przy Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym pod przewodnictwem Tadeusza Mazowieckiego. W jej składzie m.in. współpracownicy KSS "KOR": Bohdan Cywiński (TKN), Bronisław Geremek (współpracownik NOWEJ), Tadeusz Kowalik, Waldemar Kuczyński (TKN, autor i współpracownik NOWEJ), Jadwiga Staniszkis, Andrzej Wielowieyski.
25 sierpnia 31 sierpnia - głodówka środowiska "Spotkań" w Stalowej Woli w solidarności ze strajkującymi: Janusz Brzydło, Janusz Krupski, Jan Stepek, Jan Sudoł, Marek Zeliński.
28 sierpnia prokuratura przedstawia aresztowanym w ciągu ostatnich kilkunastu dni członkom i współpracownikom KSS "KOR" zarzut "przynależności do związku, mającego na celu przestępstwo". W sumie w okresie poprzednich dwóch tygodni zatrzymano ponad 300 osób związanych z KOR-em i opozycją.
31 sierpnia podpisanie porozumień w Stoczni. MKS dołącza do punktu czwartego (zwolnienie więźniów politycznych) imienną listę aresztowanych. Jeszcze tego dnia i następnego zwolnieni zostają wszyscy więźniowie polityczni.
Wrzesień działacze KSS "KOR" zostają doradcami "Solidarności": Jacek Kuroń ekspertem Krajowej Komisji Porozumiewawczej w Gdańsku, Andrzej Celiński jej sekretarzem, Jan Lityński pomaga w organizowaniu Związku w Wałbrzychu, Henryk Wujec został członkiem Prezydium Komitetu Założycielskiego NSZZ "S" Regionu Mazowsze i organizuje Wszechnicę Związkową "Solidarności", Antoni Macierewicz organizuje punkt informacyjno-konsultacyjny w Warszawie. Zbigniew Romaszewski kieruje Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ "Solidarność" i jest członkiem Prezydium Zarządu Regionu Mazowsze. Cała poligrafia NOW-ej pracuje na potrzeby Związku.
23 września aresztowanie przywódcy KPN Leszka Moczulskiego
Październik opublikowanie "Raportu Madryckiego. O przestrzeganiu praw człowieka i obywatela w PRL" pod redakcją Ludwika Cohna, Edwarda Lipińskiego, Zbigniewa Romaszewskiego, Anieli Steinsbergowej, Komisji Helsińskiej w Polsce. Raport został przygotowany przez współpracowników Biura Interwencji KSS "KOR".
23 listopada oświadczenie w sprawie aresztowania Jana Narożnika (współpracownika KSS "KOR") i Piotra Sapełło za upublicznienie tajnej instrukcji prokuratora generalnego "Uwagi o dotychczasowych zasadach ścigania uczestników nielegalnej działalności antysocjalistycznej" na temat stosowania metod łamiących prawo w celu zwalczania "sił antysocjalistycznych". Po kilku dniach na skutek presji NSZZ "Solidarność" obu zwolniono.
10 grudnia Nagroda Nobla dla Czesława Miłosza. Jedynym jego wydawcą w Polsce była Niezależna Oficyna Wydawnicza.
10 grudnia powstaje (przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność") Komitet Obrony Więzionych za Przekonania. Przewodniczący - Aleksander Hall. W skład wchodzą: Władysław Bartoszewski, Kazimierz Dejmek, Tadeusz Konwicki, Edward Lipiński, Halina Mikołajska, Władysław Siła-Nowicki, Aniela Steinbergowa, Jacek Taylor, Andrzej Wajda, Wanda Wiłkomirska oraz członkowie KSS "KOR": Edward Lipiński, Halina Mikołajska i Aniela Steinbergowa.